De Programmaraad van Boerderij van de Toekomst speelt een belangrijke rol in de transitie van de huidige landbouw naar een landbouw die productief, regeneratief en veerkrachtig is. De deelnemers adviseren Boerderij van de Toekomst en toetsen de voortgang van de doelstellingen.
Annie de Veer is directeur strategie, kennis en innovatie bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Frans Lips is senior beleidsmedewerker landbouw en digitalisering bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
LNV stond aan de wieg van de Boerderij van de Toekomst, hoe is het idee voor deze proeftuin ontstaan?
Frans Lips: “Het gebruik van precisietechnieken in de landbouw heeft veel voordelen. Denk aan plaats-specifieke onkruid- en plaagbestrijding en precisiebemesting waardoor boeren het milieu minder belasten. Maar veel data-gedreven toepassingen blijken niet praktijkrijp. Daarom helpt de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (een samenwerking van WUR en LNV) boeren en tuinders met het toepassen van deze technieken. Door deze samenwerking kwamen we erachter dat toeleveranciers behoefte hebben aan een locatie waar zij hun technieken kunnen testen en verbeteren. Maar technologie is maar een deel van de oplossing. Het gaat er om technologie goed te verbinden met agro-ecologische concepten zoals gezond bodembeheer, een divers en natuur-inclusief bouwplan en natuurlijke plaagbestrijding. Onze conclusie was dat voor het werken aan integrale teeltsystemen een fysieke werkplaats nodig was. Zo is het idee voor de Boerderij van de Toekomst ontstaan.”
Wat is de grootste uitdaging van de landbouw?
Annie de Veer: “Een van de grootste uitdagingen van de landbouw is het behoud van een goede bodem en herstel van natuurwaarden en biodiversiteit. We moeten zoeken naar integrale oplossingen. Hoe kan technologie ons helpen naar een ander teeltsysteem en hoe kunnen we tegelijkertijd boer blijven, geld verdienen.”
Wat verwachten jullie van de Boerderij van de Toekomst?
Frans Lips: “De Boerderij van de Toekomst zal aandacht hebben voor een integrale benadering en werken aan een gebalanceerd teeltsysteem waarin veel disciplines samengaan. Denk aan landschap, milieu, technologie en korte ketens. Het biedt samenwerkingsruimte voor onderzoekers, het groene onderwijs, boeren en ketenpartners die met ideeën komen die passen bij de uitgangspunten van kringlooplandbouw.”
Annie de Veer vult aan: “De Boerderij van de Toekomst is een demo-omgeving waar leveranciers hun technieken kunnen testen en verbeteren. Het gaat om zaken die nu nog te ver van de markt afstaan. Een aantal ontwikkelingen zullen via Boerderij van de Toekomst door kunnen gaan naar de volgende fase. Zo werkt Boerderij van de Toekomst aan technologie voor het mechanisch verwijderen van onkruid door robots, het werken vanaf vaste rijpaden met aangepaste machines om bodemverdichting te voorkomen en het opwekken en gebruiken van groene energie (waterstofproductie, elektrisch beregenen). Ook wordt gezocht naar manieren om van A naar B te komen: niet iedere boer kan meteen morgen overstappen op strokenteelt.”
Jullie denken ook mee over een netwerk van regionale fieldlabs?
Frans Lips: “We moeten niet alleen de spotlight richten op Boerderij van de Toekomst in Lelystad, maar ook op de omgeving. Ik hoop dat regionale consortia in samenwerking met LNV en WUR komend jaar een netwerk van boerderijen kunnen neerzetten: regionale fieldlabs die samenwerken op bepaalde thema’s en boerennetwerken, toeleveranciers en onderwijsinstellingen met elkaar verbinden. Zo brengen we het landelijk beleid (kringlooplandbouw) met de regio’s verder.”
Annie de Veer: “Die verbindingen zijn belangrijk om de transitie in de sector te kunnen maken.”
De estafettevraag
Als estafettevraag heeft Pierre Berntsen van ABN AMRO de volgende vraag voor jullie: "Kennen jullie de vier routes naar verduurzamen en wat vindt u van deze routes?"
Annie de Veer: “Zoals Pierre Berntsen zelf ook zegt zullen boeren verschillende elementen uit de routes combineren. Veel aspecten spelen een rol en die moeten met elkaar samenwerken. Het gebruiken van innovaties, zorgvuldig boeren, een meerprijs en het stimuleren via subsidies sluiten allemaal bij elkaar aan.”
In de volgende uitgave komt Dirk Jan Beuling (bestuurslid van de vakgroep Akkerbouw van LTO Nederland) aan het woord. Welke vraag hebben jullie voor hem?
“Welke doelen van Boerderij van de Toekomst beschouwt LTO als het meest belangrijk om aan te werken en wil LTO een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een landelijk netwerk van Boerderijen van de Toekomst?”
Provincie Flevoland
Boerderij van de Toekomst is een initiatief van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, WUR en de provincie Flevoland. De provincie Flevoland speelt een belangrijke rol in het verder brengen van het concept Boerderij van de Toekomst. Zo heeft de provincie met LNV een voucherregeling ontwikkeld die startups financiële ondersteuning biedt bij de ontwikkeling van innovaties voor kringlooplandbouw. Flevoland is een experimenteergebied van LNV waar wordt gekeken naar een breder systeem van onderzoek en innovatie in de praktijk.